Son günlerde eşyaların tercihli veya tercihsiz menşelerini belirlemek ve doğru menşe kurallarını uygulamak kadar, eşyaları doğru tarife pozisyonunda sınıflandırmak da gümrük süreçlerini en çok etkileyen konular arasında yer almaktadır. Bu makalemde; “Gümrük Tarifesi Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar” nelerdir? ve Gümrük Tarifesi belirlenirken dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? kısaca bu konular hakkında bilgi aktarmaya çalışacağım.

Eşyaların Gümrük Tarife Pozisyonu belirlenirken, Gümrük Vergisi en yüksek olan tarife seçilir.

Hayır, ticarete konu olan eşyaların Gümrük Tarife Pozisyonunun belirlenmesinde böyle bir kural yoktur. Eşyanın Gümrük Tarife Cetvelindeki sınıflandırılması yapılırken Gümrük Vergisi, İlave Gümrük Vergisi (İGV), Ek Mali Yükümlülük (EMY), KDV oranı veya KKDF oranı ya da Ticaret Politikası Önlemleri göz önünde bulundurulmaz. Sınıflandırma; Genel Yorum Kuralları, Pozisyon Metinleri, Bölüm ve Fasıl Notları ile Alt Pozisyon Notlarına göre yapılır.

Gümrük Tarifesini belirlemek “Yorum” işidir.

Hayır, Gümrük Tarifesi “Yoruma” göre değil “Kurallara” göre belirlenir.

Bir sınıflandırma sisteminin tam anlamıyla sağlıklı olabilmesi, ticarete konu olan her ürünün tek bir pozisyon içinde gösterilebilmesine bağlıdır. Böylesine düzenli bir sistemin kurulabilmesi ve eşyaların doğru pozisyonda sınıflandırılabilmesi için bazı kuralların önceden belirlenmesi gerekmektedir. İşte bundan dolayı, sınıflandırmanın temel kurallarını kapsayan ve hukuksal açıdan tek bir yorumu olan bir dizi kurallar serisi oluşturulmuştur. Bu kurallar altı adet olup, kısaca Genel Yorum Kuralları (GYK) olarak anılmaktadır.

 

İthalatta alınan Gümrük Vergileri, Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan Kanuni Vergi Hadleri üzerinden hesaplanır.

Hayır, İthalatta alınan Gümrük Vergileri yürürlükte bulunan İthalat Rejim Kararına Ek Kararda yer alan oranlar üzerinden hesaplanır.

Avrupa Birliği’nde verilen Bağlayıcı Tarife Bilgileri bizim Ülkemizde de geçerlidir.

Hayır, Avrupa Birliği veya diğer Ülkeler tarafından verilen Bağlayıcı Tarife Bilgilerinin (BTB) bizim mevzuatımızda bir bağlayıcılığı yoktur.

Gümrük Tarife Pozisyonu her ülkede farklılık gösterir.

Hayır, Gümrük Tarife Pozisyonu, Dünya Gümrük Örgütü tarafından hazırlanmış olan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemine göre belirlenmekte olup, ilk altı rakam (tarife alt pozisyonu) Armonize Sistem Sözleşmesine taraf olan tüm ülkelerde aynıdır. Tarife pozisyonları aynı olmakla birlikte, gümrük vergi oranları her ülkeye göre farklılık gösterebilir.

 

Set veya Takım halindeki eşyalarda her ürün ayrı olarak kendi tarife pozisyonuna verilir.

Hayır, Perakende satılacak hale getirilmiş takım/set halinde bulunan eşyaların tarifedeki yeri, öncelikle 3(b) kuralına istinaden bunlara esas niteliğini veren madde veya eşya saptanabildiği takdirde buna göre bulunur. Eğer set halindeki eşya özel bir gereksinimi karşılamıyorsa veya belirli bir işlevi yerine getirmiyorsa o zaman 3(b) Kuralına göre set olarak değerlendirilmez ve her ürün kendi tarife pozisyonunda değerlendirilir. Bkz. Takım/Set Halindeki Eşyaların Sınıflandırılması

Yurt dışında düzenlenen faturalarda yazan Gümrük Tarife Pozisyonları bağlayıcıdır.

Hayır, bizim mevzuatımızda böyle bir bağlayıcılık yoktur.

Ambalaj malzemeleri her zaman geldiği eşyanın tarife pozisyonunda sınıflandırılır.

Eşyanın ambalajında normal olarak kullanılan türde ambalaj maddeleri ve ambalaj mahfazaları içindeki eşya ile beraber aynı pozisyonda sınıflandırılırlar (Ör: karton kutu ve koliler, plastik poşet ve şişeler, teneke kutular, cam şişeler, ahşap sandıklar vb.). Bununla beraber, bu tür ambalaj maddeleri veya ambalaj mahfazaları tekrar kullanıma elverişli olmaları halinde bu kurala göre sınıflandırılmaz. Sürekli kullanıma elverişli ambalaj maddeleri ve ambalaj mahfazaları kendilerine ait olan pozisyonunda sınıflandırılır. (Ör: sıkıştırılmış veya sıvı gazlar için demir ve çelikten tüpler, konteynerler, paletler veya kablo makaraları vb.) Bkz. Mahfazalar ve Ambalaj Maddelerinin Sınıflandırılması

 

Aksam ve parçalar her zaman ait olduğu eşyanın tarife pozisyonunda yer alır.

Hayır, Tarife Cetvelinde aksam ve parçalar için dört ayrı olasılık söz konusudur.

1. Aksam ve parçalar ait olduğu eşyanın tarife pozisyonunda bulunabilir.
2. Belirli eşya gruplarının aksam ve parçaları için ayrı bir pozisyon bulunur.
3. Aynı fasılda birden fazla makine ve cihazda kullanılabilecek olan aksam ve parçalar için ilgili faslın sonunda ayrı bir pozisyon bulunur.
4. Aksam ve parçaların sınıflandırılması bir fasıl notuyla düzenlenmiştir.

Tarife arama motorları her zaman doğru bir sınıflandırma aracıdır.

Hayır, arama motorları, sadece aranan tarife pozisyonu bulmak için kolaylık sağlayan yol gösterici bir araçtır. Ancak, aranan tarife pozisyonunu her zaman doğru bir şekilde belirleyemezler. Gümrük Tarifesini belirlemek uzmanlık ve deneyim gerektirir. O yüzden, riske girmemek ve doğru bir sınıflandırma yapmak için arama motorlarından değil, konusunda uzman olan bir Gümrük Müşavirinden bilgi almak veya Gümrük İdaresine başvurarak Bağlayıcı Tarife Bilgisi almak her zaman daha sağlıklıdır.

Gümrük işlemleri için Gümrük Tarife Pozisyonunu ezberlemek yeterlidir.

Hayır, Gümrük Tarife Pozisyonu sadece rakamlardan oluşan ve ezberlenmesi gereken bir sayı dizisi değildir. Gümrük beyanlarının ve gümrük işlemlerinin doğru bir şekilde yapılması ve risklerin en aza indirilebilmesi için Gümrük Tarife Pozisyonunun doğru bir şekilde öğrenilip, uygulanması gerekir.

 

Eşyanın Tarife Pozisyonunun belirlemek için mamul olduğu maddenin bilinmesi yeterlidir.

Hayır, eşyalar, Gümrük Tarife Cetvelinde sadece mamul olduğu maddeye göre değil, kullanım amacına ve kullanım yerine göre de sıralanmışlardır. Bir eşyanın sınıflandırmasını yaparken, mamul olduğu madde, kullanım yeri ve kullanım amacı sürekli göz önünde bulundurulmalıdır. Bkz. Gümrük Tarife Cetvelinin Sistematiği

Tamamlanmamış veya son şeklini almamış ürünler her zaman aksam ve parça olarak değerlendirirler.

Hayır, son şeklini almamış veya tamamlanmamış (natamam) ürünler, gümrüğe sunulduğunda, imali bitirilmiş ve aksamı tamamlanmış ürünün ayırt edici niteliğini içeriyorlarsa, imali bitirilmiş ürünün tarife pozisyonunda sınıflandırılırlar. Bkz. Natamam ve Demonte Vaziyetteki Eşyaların Sınıflandırılması

 

Doğru bir sınıflandırma yapabilmek için daha önceden verilmiş olan Bağlayıcı Tarife Bilgileri (BTB) yeterlidir.

Hayır, doğru bir sınıflandırma yapabilmek için; Gümrük Tarife Cetveli, Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi, Alfabetik Eşya Fihristi, AB Açıklama Notları, Ulusal Açıklama Notları, Armonize Sistem Sınıflandırma Karaları, DGÖ Sınıflandırma Görüşleri, AB Sınıflandırma Tüzükleri, Tebliğler, Genelgeler ve Bağlayıcı Tarife Bilgileri kullanılmalıdır. Bkz. Sınıflandırma Kullanılan Mevzuat

Gümrük Tarife Cetvelimizde yer alan oniki rakamlı GTİP sadece istatistik amaçlı kullanılır.

Hayır, oniki rakamdan oluşan GTİP’in ilk iki rakamı Fasılı, ilk dört rakamı Tarife Pozisyonunu, ilk altı rakam Tarife Alt Pozisyonunu, 7 ve 8 inci rakamlar AB Kombine Nomanklatür Kodunu, 9 ve 10 uncu rakamlar Milli Alt Açılım Kodunu, 11 ve 12 inci rakamlar İstatistik Kodlarını göstermek için kullanılır.

 

Mustafa SEZEN

Gümrük Müşaviri