Tarife Cetvelini Anlamak
Tarife Cetvelini Anlamak
Armonize Sistem Nomanklatürü
Latince kökenli olan “nomanklatür” kelimesinin sözlük anlamı “adlar dizgesidir”. Maddeleri, nesneleri, malları ve benzeri şeyleri bir dizin halinde sınıflandıran sistemlere “nomanklatür” denilmektedir. Armonize Sistem Nomanklatürü; Genel Yorum Kuralları (GYK), Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notları ile 4 basamaklı Pozisyon ve 6 basamaklı Alt Pozisyon kodlarından oluşan, uluslararası bir eşya sınıflandırma sistemidir.
Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ) üyesi her ülke Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini kullanmayı kabul etmiştir, ancak gümrük vergisi oranları uyumlaştırılmamıştır ve ülkeden ülkeye veya çok taraflı anlaşmalar yoluyla belirlenmektedir.
Ülkemiz, kendi gümrük vergi oranlarını belirleyerek ve dünya çapındaki ticaret ortaklarıyla tercihli tarife oranları sağlayabilecek ticaret anlaşmaları yaparak, kendisine ait İthalat Rejim Kararı ve Türk Gümrük Tarife Cetvelini oluşturmuştur. Türk Gümrük Tarife Cetveli 14.05.1964 tarihli 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanuna dayanılarak ve Armonize Sistem Nomanklatürü esas alınarak hazırlanmıştır.
Aşağıda, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin tümü hakkında, bilginin türü, nasıl yapılandırıldığı ve en iyi nasıl yorumlanıp, kullanılabileceğini açıklayan kısa bilgiler ile Tarife Cetvelinin sistematiği, terminolojisi ve metodolojisi hakkında açıklamalara yer verilmiştir.
Tarifenin Yorumu ile İlgili Genel Kurallar (GYK)
Bir sınıflandırma sisteminin tam anlamıyla sağlıklı olabilmesi, ticarete konu olan her ürünün tek bir pozisyon içinde gösterilebilmesine bağlıdır. Böylesine düzenli bir sistemin kurulabilmesi ve eşyaların doğru pozisyonda sınıflandırılabilmesi için bazı kuralların önceden belirlenmesi gerekmektedir. İşte bundan dolayı, sınıflandırmanın temel kurallarını kapsayan ve hukuksal açıdan tek bir yorumu olan bir dizi kurallar serisi oluşturulmuştur.
Bu kurallar altı adet olup, kısaca Genel Yorum Kuralları (GYK) olarak anılmaktadır. Türk Gümrük Tarife Cetvelinin ayrılmaz bir parçası olan Genel Yorum Kuralları, Pozisyon Metinleri ile Bölüm ve Fasıl Notlarında aksi belirtilmedikçe, eşyanın Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin tespit edilmesinde uygulanacak olan sınıflandırma esaslarının belirlemektedir.
Bir numaralı Genel Yorum Kuralı (GYK1) diğer kurallara göre bir önceliğe sahiptir. Ürünleri sınıflandırmak için yasal olarak kullanılabilecek unsurları belirtir. 2 ila 5 numaralı kurallar eşyanın şekil şartıyla ilgili olup, demonte vaziyette, karışım halinde, set halinde veya ambalajlı olarak gümrüğe sunulduklarında ne şekilde sınıflandırılacaklarını düzenler. Altı numaralı kural ise Tarife Alt Pozisyonlarını (6 rakam) ve daha ileri düzeydeki seviyeleri düzenler.
Birden dörde kadar olan kurallar birbiriyle ilişkilidir ve sırayla uygulanmalıdır. Beşinci ve altıncı kurallar, gerektiğinde uygulanmak üzere kendi başlarına bağımsızdır.
Tarife Cetvelinde Yer Alan Yasal Notlar
Tarife Cetvelinde, Bölüm ve Fasıl başlıklarından sonra Notlar yer almaktadır. Bunlar Yasal Notlar olarak bilinir, çünkü Tarife Cetvelinin ayrılmaz bir parçası olarak yasal güce sahiptirler. Bölüm Notları, Fasıl Notları ve Alt Pozisyon Notları Armonize Sistem Nomanklatürünün uluslararası içeriğinde yer almaktadır. Ek Notlar ise Avrupa Birliği Kombine Nomanklatüründen gelmektedir. Uluslararası Yasal Notların her biri Bölüm, Fasıl, Pozisyon veya Alt Pozisyonun kesin kapsamını ve sınırlarını tanımlar. Spesifik olarak, aşağıdaki işlevleri yerine getirirler:
- Bir Pozisyonun sınırlarını tanımlar.
- Belirli bir Bölüm, Fasıl, Pozisyon veya Pozisyon Grubuna dahil olan malları listeler.
- Belirli bir Bölüm, Fasıl veya Pozisyondan hariç tutulan malların listelerini yaparlar.
- Bölüm ve Fasılda yer alan tabirlerin ne anlama geldiğini açıklarlar.
- Ürünlerin ilgili Bölüm ve Fasıllarda yer alabilmesi için hangi şartların gerektiğini belirlerler.
- Kullanıcıyı belirli bir ürün için uygun Bölüm, Fasıl veya Pozisyona yönlendirirler.
- Alt Pozisyon Notları, özellikle, Pozisyon düzeyinde sınıflandırma yapıldıktan sonra, belirli Alt Pozisyonlara nelerin dahil edileceğini veya nelerin hariç tutulacağını tanımlarlar.
Bölümler ve Fasıllar
Gümrük Tarife Cetveli, uluslararası ticarete konu olan eşyayı, Bölüm, Fasıl ve Tali Fasıllara ayırarak sistematik bir şekilde göstermektedir.
Öncelikle, birbirine benzeyen aynı nitelikteki veya çoğunlukla aynı hammaddeden yapılan eşyalar 21 Bölümde toplanmış, daha sonra bölümlere nazaran, daha çok birbirine benzeyen eşyalar, 99 Fasılda gruplandırılmıştır. Fasıllar da kendi içlerinde Tarife Pozisyonlarına ayrılmıştır.
Gümrük Tarife Cetvelinde 77. Fasıl “Armonize Sistem Nomanklatüründe ileride kullanılmak amacıyla saklı tutulmuştur.” Dünya Gümrük Örgütü ileride 77. Fasılda bir eşya sınıflandırdığında, Armonize Sisteme üye olan tüm ülkeler buna uymak zorundadır.
Diğer taraftan, 98 ve 99. Fasıllar “Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuştur.” Yani, Armonize Sisteme üye olan ülkeler, kendi özel amaçları için bu fasıllarda istedikleri bir eşyayı sınıflandırabilirler, Armonize Sisteme üye olan diğer ülkeler buna uymak zorunda değildir. Nitekim, Ülkemiz 2012 yılında “Yerleşim yerini nakleden gerçek kişilere ait eşya, şahsi eşya, deniz ve hava taşıtlarına verilen eşya ile açık denizde bulunan yapılardaki mürettebata veya yapılardaki motor, makine, cihaz gibi ekipmanın çalışması için verilen eşyayı” 99. Fasılda sınıflandırmıştır.
Tarife Cetvelinin Sistematiği
Eşyaların Sıralanışı: Eşyalar, Gümrük Tarife Cetvelinde, genel bir kural olarak üretim süreci sonunda aldıkları şekle göre sıralanmışlardır. Bu sıralanış; hammaddeler, işlenmemiş ürünler, yarı mamul ürünler ve mamul ürünler şeklindedir.
İlk bölümlerde hammaddeler ve yarı mamul ürünler yer alırken, mamul ürünler ve işlenmiş ürünler daha sonraki bölümlerde yer alırlar, yani bölüm numarası arttıkça eşyanın gördüğü işlem derecesi de artmaktadır.
Örneğin: Canlı ağaçlar II. Bölümde yer alırken, kesilmiş ağaçlar IX. Bölümde, ahşaptan yapılmış mobilyalar XX. Bölümde yer almaktadır.
Fasıllarda ise, mamul olduğu maddeye göre, imalat ve işleme derecesine göre, kullanım yerine göre ve kullanım amacına göre sıralama yapılmıştır. Fasıl içerisinde eşyaların pozisyonlara bölünmesinde de yine genel mantığa uygun olarak hammaddeden mamul ürüne doğru bir diziliş benimsenmiştir.
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonun (GTİP) Belirlenmesi:
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu; kısaca “GTİP” olarak adlandırılan, Türk Gümrük Tarife Cetvelinde, oniki rakamdan oluşan pozisyonu, ifade eder.
12 basamaklı bir GTİP, basamakları itibarıyla şöyle adlandırılır:
– – (2 basamak) Fasıl Numarası
– – . – – (4 basamak) Pozisyon Numarası
– – – – . – – (6 basamak) Alt Pozisyon Numarası (Armonize Sistem Nomanklatür Kodu)
– – – – . – – . – – (8 basamak) Avrupa Birliği Kombine Nomanklatür Kodu
– – – – . – – . – – . – – (10 basamak) Milli Alt Açılım Kodu
– – – – . – – . – – . – – . – – (12 basamak) İstatistik Kodu
Armonize Sistemin, kullanıcı ülkelerin kendi ulusal ihtiyaçlarına göre alt açılımlar yapmasına imkân veren bir mimarisi vardır. Armonize Sistemin temelini 6 basamaklı bir kodlama sistemi oluşturur. Bu 6 basamaklı kodun ilk iki basamağı eşyanın hangi Fasılda olduğunu belirtir. İkinci iki basamak ise eşyanın o fasıldaki sırasını ve hangi grupta yer aldığını işaret eder. İlk dört basamak Armonize Sistemde eşyanın “Tarife Pozisyonu” olarak adlandırılır. 6 basamaklı kodun son iki basamağı ise eşyayı biraz daha spesifik olarak tarif eden bir alt grubu gösterir. 6 basamaklı Armonize Sistem Kodu, aynı zamanda eşyanın “Tarife Alt Pozisyonu” olarak adlandırılır. Armonize Sisteme göre tarife sınıflandırması yapan tüm ülkelerde, yani dünya ticaretinin neredeyse tamamında kullanılan ilk 2, 4 ve 6 basamaklı kodlar aynıdır.
Avrupa Birliği ülkeleri, Armonize Sistemin 6 basamaklı kodlamasına iki basamak daha ekleyerek, oluşturdukları 8 basamaklı “Kombine Nomanklatürü” kullanırlar. Avrupa Birliği Kombine Nomanklatürüne ülkemizin farklı vergi uygulamalarını yansıtmak amacıyla iki basamak daha eklenerek, 10 basamaklı bir kodlama sistemi elde edilmiş; istatistik kodlarını göstermek amacıyla iki basamak daha eklenerek, toplam 12 basamaklı ulusal bir kodlama sistemi kurulmuştur. Bir ürünün ülkemizin tarife sınıflandırmasındaki yerini belirleyen 12 basamaklı koduna Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) adı verilir.
Tarife Cetvelinin Terminolojisi
Tarife Cetvelinin terminolojisinin yorumlanmasında bazı ilkeler yardımcı olacaktır. İlk olarak, Tarife Cetvelinin yapısı Armonize Sistem Nomanklatürü’ne dayandığından, kullanılan ifadelerin çoğunun Türkçede yaygın olarak kullanılan terminoloji türüne uymayacağını, genellikle kulağa biraz daha yabancı geleceğini unutmamak gerekir. İkinci olarak, Tarife’nin güncellenmesi teknolojik yeniliklerin gerisinde kalma eğilimindedir. Bazı ürünlerin, özellikle de teknolojik açıdan sofistike olanların tanımları biraz eski moda veya güncelliğini yitirmiş gibi görünebilir. Örneğin, “bilgisayarlar” “otomatik bilgi işlem makineleri” olarak anılmaktadır.
Ayrıca, bazı ifadelerin ve noktalama işaretlerinin çok özel kullanımları ve anlamları vardır. Bunlar aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
Tarife Cetvelinde Kullanılan Terminoloji
Noktalama işaretleri: Noktalama işaretleri, Tarife Cetvelinin lafzının yorumlanmasında önemlidir. Noktalı virgüller, iki nokta üst üste ve virgüller çok özel amaçlar için kullanılır.
Noktalı virgül (;): Bir Pozisyon metnindeki noktalı virgül, Tarife Pozisyonunun noktalı virgülle bölünen kısımlarının birbirinden ayrı ve farklı olduğunu gösterir. Örneğin, 84.21 Tarife Pozisyonu için pozisyon metninde yer alan tanımı ele alalım:
84.21 Santrifüjler (santrifüj kurutma makinaları dahil); sıvıların veya gazların filtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar:
Bu tanım, santrifüjler ve sıvıların veya gazların filtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar olmak üzere iki ayrı ürün grubuna atıfta bulunmaktadır. “Santrifüjler (santrifüj kurutma makinaları dahil)” şeklinde tanımlanan ifade sadece ilk ürün grubuna atıfta bulunurken, “sıvıların veya gazların filtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar” olarak tanımlanan ifade sadece ikincisine atıfta bulunmaktadır.
İki nokta üst üste (:): İki nokta üst üste, belirtilen ürünlerle ilgili ek bilgilerin takip ettiğini belirtmek için kullanılır. En yaygın olarak, bir seviyede tanımlanan ürünün, yapıldığı malzeme veya belirli bir parça içerip içermediği veya belirli bir işlevi yerine getirip getirmediği gibi bazı özelliklere göre bir sonraki seviyede daha da bölündüğü anlamına gelir. Diğer bir ifadeyle; bir ürünün alt seviyelere bölünüp bölünmediği iki nokta üst üste (:) ile gösterilir.
Örneğin; 1905.20 – Zencefilli ekmek ve benzerleri: şeklinde ifade edilmiştir. Ayrıca, çeşitli türlerini tanımlayan farklı Alt Pozisyon seviyesine bölünmüştür.
1905.20.10 – – Ağırlık itibariyle %30`dan az sakaroz içerenler,
1905.20.30 – – Ağırlık itibariyle %30 veya daha fazla fakat %50`den az sakaroz içerenler,
1905.20.90 – – Ağırlık itibariyle %50 veya daha fazla sakaroz içerenler, şeklinde üç ayrı seviyeye bölünmüştür.
Dikkat ederseniz, 1905.10.00.00.00 Alt Pozisyonunda yer alan “Gevrek ekmek” alt seviyelere bölünmediği için iki nokta üst üste (:) kullanılmamıştır.
Aynı zamanda, Tarife Alt Pozisyonunun alt açılımının olmadığı tarife tekniğine göre “00” (çift sıfır) ile de gösterilir. Yukarıdaki örnekte olduğu gibi, “Gevrek ekmek” alt açılımı olmadığı için altı rakamdan sonrası “00” ile kapatılmıştır. “Zencefilli ekmek ve benzerleri:” alt açılımı olduğu için “00” ile kapatılmamıştır. Yani, Zencefilli ekmek ve benzerlerinin kendi arasında başka alt pozisyonlara ayrıldığını anlıyoruz.
Virgüller (,): Virgüller, noktalı virgüllerle sınırlandırılmış ürün grupları içindeki bir ürün listesini veya serisini ayırmak için kullanılır. Bir ürün grubunun sonunda, tanımlanan ifadeyi, uygulandığı mal listesinden ayırmak için de virgül kullanılır.
ve/veya: “ve” kelimesi virgülle aynı şekilde, bir dizi içinde hepsi birlikte yer alacak öğeleri birbirine bağlamak için kullanılır. “ve” ayrıca, “dış tabanı deri ve yüzü dokuma olan ayakkabılarda” olduğu gibi, bir kalemle ilgili birden fazla koşul olduğunda da kullanılabilir. Bu ayakkabının burada sınıflandırılması için her iki koşulu da karşılaması gerektiği anlamına gelir.
“veya” kelimesi genellikle alternatiflerin mevcut olduğunu göstermek için kullanılır. Örneğin, 73.20 Pozisyonunda olduğu gibi:
73.20 Demir veya çelikten yaylar ve yay yaprakları:
Söz konusu ürün bu pozisyonda olabilmesi için her iki metalden de yapılabilir.
ila/ile: “ila” bağlacı; Pozisyon metinlerinde, belirtilen sayıların da dâhil edildiği aralığı anlatan bir söz olarak kullanılmaktadır. Örneğin; “84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki” ifadesinden, 84.25’ten başlayıp, 84.30’a kadar olan tüm pozisyonların dahil olduğu anlaşılmalıdır. Aynı ifade “ile” bağlacı ile kullanıldığında, sadece 84.25 ve 84.30 Pozisyonundan bahsedilmektedir.
“ile” bağlacı, Alt Pozisyonlarda yer alan açıklamalarda kullanılan, aynı görevde bulunan iki ögeyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz olarak kullanılmaktadır. Örneğin; “basınç düşürücü valfler ile termostatik kontrollü valfler dahil” veya “eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşya” vb. gibi.
Diğerleri: “Diğerleri” kelimesi Tarife’de çok önemlidir ve biraz yanıltıcı olabilir. Herhangi bir seviyede ortaya çıkabilir. Tarifenin her seviyesinde, söz konusu ürün gruplara ayrılır. Tipik olarak, belirli bir seviyedeki ilk birkaç grup özel olarak tanımlanır ve bu gruplardan herhangi birine uymayan ürünler “Diğerleri” kategorisine konur.
Örneğin, 73.20 Pozisyonu demir veya çelikten yaylar ve yay yapraklarını ifade eder. Altı basamak düzeyinde:
7320.10 – Yaprak yaylar ve bunların yaprakları:
7320.20 – Helezoni yaylar:
7320.90 – Diğerleri:
olarak ayrılmıştır. “Diğerleri” diğer iki gruba uymayan yayları ifade eder. Bununla birlikte, 7320.90 alt pozisyonu ayrıca;
7320.90.10 – – Yassı spiral yaylar
7320.90.30 – – Disk yaylar
7320.90.90 – -Diğerleri
olarak üçe ayrılmıştır. Her seviyedeki 90 rakamının “Diğerleri” kategorisi için ayrıldığına dikkat ediniz.
Yasal Notlardaki Terminoloji
Özel terminoloji bazen Pozisyon Metinleri ve Yasal Notlar bölümlerinde de kullanılır.
Tarifenin neresinde geçerse geçsin: Yaygın olarak kullanılan bir ifade “Tarifenin neresinde geçerse geçsin” ifadesidir. Bu ifade, belirli bir Bölüm veya Fasıla ilişkin notlarda kelime veya ifadelerin tanımlandığı, ancak tanımın tüm Tarife boyunca geçerli olacağı durumlarda kullanılır. Öte yandan, eğer bu kelimeler belirli bir Bölüm veya Fasıl için notlarda verilen bir tanımda kullanılmamışsa, tanımın sadece o Bölüm veya Fasıl için geçerli olduğu kabul edilmelidir.
Diğerleri meyanında/anlamında: Bu, “diğerlerinin arasında” anlamına gelir. Tipik olarak, listenin kapsamlı olmadığını ve sınıflandırmanın sadece listelenenlerle sınırlı olmadığını belirtmek için benzer ürünlerin bir listesiyle birlikte kullanılır.
Gerekli değişiklikler yapılmak şartıyla: Ayrıntılar için gerekli değişikliklerin yapılması anlamına gelir. Bu ifade Tarife’de yer aldığında, ithal edilen ürünün sınıflandırılmasını tamamlamak için bir kişinin küçük ayrıntılar için değişiklik yapmasına izin verir.
Metinde aksi belirtilmedikçe: Pozisyon metinlerinde aksine bir hüküm veya şart olmadıkça, Bölüm, Fasıl veya Alt Pozisyon Notlarında yer alan ifadelerin ve açıklamaların geçerli olacağı anlamına gelir.
Sadece veya esas itibariyle: “Sadece veya esas itibariyle” ifadesi, genellikle önemli bir eşyayı öne çıkarmak veya diğer faktörleri göz ardı etmek istenildiğinde kullanılır. Örneğin, herhangi bir aksam, parça ve aksesuarın tarifenin farklı pozisyonlarına girebilmesi halinde, bunların tarifedeki yerlerinin asıl kullanım yerine göre tayin edilmesi için kullanılır.
İzahname Notları (Açıklama Notları)
Derinlemesine anlayışa yardımcı olması için, Armonize Sistem Nomanklatürünün uluslararası seviyede resmi yorumunun yapılmasında zorunlu ve tamamlayıcı bir unsur olan İzahname hükümleri, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 15. inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince idari ve kazai uygulamalarda esas tutulur.
İzahname (Açıklama) Notları, Tarife Cetveli ile aynı sırada düzenlenmiştir. Tarifenin belirli bir alanına dahil edilecek ürün veya ürün gruplarının daha ayrıntılı tanımlarını içerirler ve genellikle kullanılacak imalat işlemlerinin ayrıntılı açıklamalarını içerirler.
Temel Sınıflandırma Metodolojisi
Tarife Cetvelinde yer alan ürünlerin sınıflandırılmasında, Alfabetik yöntem ve Hiyerarşik yöntem olmak üzere, iki yöntem kullanılmaktadır.
Hiyerarşik Yöntem
Bu sınıflandırma yöntemi Tarifenin yapısını takip eder. Tüm istisnaların, hariç tutulanların, vb. not edilmesini ve hiyerarşinin mantığının takip edilmesini sağladığı için en kapsamlı yöntemdir.
Olumsuz tarafı, bu yöntem Alfabetik yönteme göre daha fazla zaman alır ve acemiler için biraz zorlayıcı olabilir. Hiyerarşik yöntem kullanılırken aşağıdaki açıklamaların sırasıyla uygulanması gerekmektedir.
- Ürünün bulunma olasılığı olan Bölümü bulun.
- Bölüm için geçerli olan Notları dikkatlice okuyun. Ürün birden fazla Bölümde yer alabilecek gibi görünüyorsa, her birinin Bölüm Notlarını okuyun.
- İlgili Bölüm(ler) belirlendikten sonra, Bölüm(ler)deki Fasıllara bakın. Söz konusu Fasıl Notlarını okuyun ve İzahname Notları içindeki Genel Açıklama Notlarına da bakın.
- Seçtiğiniz Fasıl(lar)daki Pozisyonlara bakın. Ürünü doğru Pozisyona atamak çok önemlidir – Yorum Kurallarında açıklandığı gibi, Bölüm ve Fasıl başlıklarının sadece yol gösterici nitelikte olduğunu unutmayın. Seçtiğiniz Pozisyonun ürüne uygun olduğundan emin olmak için Pozisyon metnindeki kelimeleri çok dikkatli bir şekilde kontrol edin. Ürünün hariç tutulmadığını veya başka bir Pozisyona yönlendirilmediğinizi teyit etmek için Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notlarının ilgili kısımlarını tekrar kontrol edin.
- Pozisyonların birbirini hariç tuttuğunu unutmayın. Yasal olarak, bir ürün yalnızca bir Pozisyon altında sınıflandırılabilir. Söz konusu birden fazla Pozisyon varsa, bunlar arasında karar vermek için GYK3’ü kullanmanız gerekecektir. Genel Yorum Kurallarına, Pozisyonlarla ilgili Alt Notlara ve İzahname Notlara başvurun.
- Tarife Pozisyonu seçildikten sonra, Tarife Alt Pozisyonu seviyesine kadar sınıflandırılmalıdır. Alt Pozisyonlar, 4 haneli Tarife Pozisyonlarının kırılımlarıdır. Bu nedenle, yalnızca uygulandıkları Pozisyona dahil olan ürünleri içerebilirler. Alt Pozisyonlar, türetildikleri Pozisyonu tüketirler. Tüm ürünler listelenebilir veya birkaç kategori açıkça adlandırılabilir ve geri kalanı “Diğerleri” olarak adlandırılabilir. Birinci ve ikinci seviye Alt Pozisyonlar varsa, önce uygun birinci seviye (-) tek tireli Alt Pozisyonu bulun ve ardından onun altındaki (- -) çift tireli ikinci seviyeyi bulun. Sınıflandırma yapılırken; İki tireli (- -) Alt Pozisyon kapsamı, ait olduğu tek tireli (-) Alt Pozisyon kapsamının dışına çıkmamalıdır; keza tek tireli (-) Alt Pozisyon kapsamı da, ait olduğu pozisyon kapsamı dışına çıkmamalıdır. Yasal Notlar arasında bazı Alt Pozisyon Notları bulunduğuna ve ayrıca bazı Alt Pozisyon düzeyinde İzahname (Açıklama) Notları olduğuna dikkat edin.
Sınıflandırmayı yaparken Alt Pozisyon seviyesinin altına indiğinizde, Tarifenin uluslararası kısmından ayrılmış ve artık ülkeye özgü seviyede işlem yapıyor olacaksınız.
Örneğin; “Döküm olmayan çelikten mamul, diş açılmamış manşonun” sınıflandırmasını yapabilmek için ilk adım, uygun Bölümü bulmaktır. Bölüm başlıklarına baktığımızda, “ADİ METALLER VE ADİ METALLERDEN EŞYANIN” yer aldığı BÖLÜM XV büyük ihtimalle doğru olandır.
Ardından, bu ürünün gerçekten bu bölüme ait olup olmadığını etkileyebilecek herhangi bir istisna veya özel husus olup olmadığını görmek için bu Bölüme ilişkin Yasal Notlara bakacağız. Notlarda yer alan hiçbir husus, bu ürünün bu bölümde sınıflandırılmasını engellemiyor gibi görünmektedir.
Şimdi doğru Fasılı bulmamız gerekiyor. XV. Bölüm için Fasıl listesinin kısmi bir bölümü aşağıda gösterilmiştir:
Ürünümüz, çelikten mamul bir eşya olduğu için en olası aday, “Demir veya çelikten eşyanın” yer aldığı, 73. Fasıl olmalıdır.
Fasıl Notlarında yer alan hiçbir husus, ürünü bu Fasılda sınıflandırılmasını engellemiyor gibi görünüyor.
Şimdi, aşağıda kısmi bir listesi gösterilen Fasıldaki Tarife Pozisyonlara göz atıyoruz:
“Çelikten mamul manşonlar” özellikle 73.07 Pozisyonunda belirtilmiştir, bu nedenle doğru olan bu olmalıdır. Bir sonraki adım, doğru Alt Pozisyonu ve İstatistik Numarasını bulmak için Pozisyon seviyesinin altına bakmaktır.
Bu Pozisyonun kısmi bir açılımı ve alt seviyeleri aşağıdaki gibidir:
Doğru sınıflandırma yapabilmek için öncelikle birinci seviye olan tek tireli (-) Alt Pozisyonlarına bakmamız gerekiyor. Bizim ürünümüzü hangi tek tireli (-) Alt Pozisyon daha özel şekilde tanımlıyorsa artık ürünümüzü o tek tireli (-) Alt Pozisyon altında sınıflandırmalıyız.
73.07 Tarife Pozisyonunun alt seviyelerine baktığımızda, ilk olarak:
– Döküm bağlantı parçaları:
– Diğer (paslanmaz çelikten olanlar):
– Diğerleri:
şeklinde, üç farklı Alt Pozisyona ayrıldığını görüyoruz. Çelikten mamul manşonların “Diğerleri” altında sınıflandırabileceğimizi biliyoruz, çünkü yukarıdaki Alt Pozisyonlar “Çelikten mamul olanlara” atıf yapmıyor, sadece “Döküm” ve “Paslanmaz çelikten olanlara” atıf yapıyor, o yüzden “Döküm olmayan çelikten mamul manşonları” – Diğerleri altında sınıflandırmamız gerekiyor. (Açıkçası bunu belirlemek detaylı ürün bilgisi de gerektiriyor).
Sınıflandırma Numarası seviyelerinde ilerledikçe, ikinci seviye olan çift tireli (- -) Alt Pozisyonların:
– – Flanşlar
– – Dirsek, kavis ve manşonlar (diş açılmış):
– – Uç uca kaynak yapılacak bağlantı parçaları:
– – Diğerleri:
şeklinde dörde bölündüğü görülüyor. Ürünümüz, diş açılmamış manşon olduğu için, en uygun Alt Pozisyonun, yine 7307.99 – – Diğerleri olduğu görülüyor. İkinci seviye Alt Pozisyonu da tespit ettikten sonra, sıra üçüncü seviye olanlara geldi.
Üç tireli ( – – – ) üçüncü seviye ayrımlara baktığımızda;
– – – Diş açılmış
– – – Diğerleri:
şeklinde ikiye ayrıldığını görüyoruz. Bizim ürünümüz diş açılmadığı için yine – – – Diğerlerinin altında sınıflandırılması gerekiyor.
Dört tireli ( – – – – ) ayrımlara geldiğimizde;
– – – – Rakorlar
– – – – Contalar
– – – – Diğerleri
şeklinde üçe ayrıldıklarını, ilk iki ürünün “Rakorlar” ve “Contalar” olduğunu, bizim ürünümüz “Manşon” olduğu için – – – – Diğerleri olarak 7307.99.80.00.19 GTİP’ de sınıflandırılması gerektiğini tespit ediyoruz.
GTİP numarasını doğru bir şekilde belirlediğimize göre, şimdi Tarife Kalemi için gümrük vergisi oranı ve dış ticaret önlemlerine bakabiliriz.
Alfabetik Yöntem
İndeksler ve anahtar kelime arama sistemleri (arama motorları) Sınıflandırma Numarasına daha hızlı bir şekilde ulaşmanıza yardımcı olabilirler, ancak yanlış kullanıldıklarında yanıltıcı olabileceklerini de unutmamak gerekir. İndeksleme ve anahtar kelime yöntemlerinde, Sınıflandırma Numarasını aramak için ürün açıklamasında bulunan kelimeleri veya ifadeleri kullanırsınız. Çoğu dizin, ürün açıklamalarının alfabetik bir listesinden oluşur. Her birinin yanında önerilen Tarife Pozisyonu, Alt Tarife Pozisyonu, İzahname Notu, vb. gibi diğer bilgiler yer alır. Bilgisayarlı anahtar kelime aramaları bir veya birkaç anahtar kelime girmenize olanak sağlar. Bu kelimeler Tarifede bulunursa, nerede bulunduklarını göstermek ve ilgili Tarife Kalemlerini, Sınıflandırma Numaralarını ve gümrük vergisi oranlarını görüntülemek için başka listeler görünür.
Dizinleri veya anahtar kelimeleri kullanırken doğru sınıflandırmayı sağlamanın temel adımı, aramada bulunan Sınıflandırma Numarasını uygun şekilde doğrulamaktır. Birden fazla numara öneriliyorsa, bunlar arasında da seçim yapmanız gerekir. Her biri için ilgili Bölüm ve Fasıl Notlarını kontrol ederek önerilen sınıflandırmaları değerlendirin ve herhangi bir istisna veya kısıtlama olup olmadığına bakın.
Ardından Pozisyon seviyesine geçin. Pozisyon metnini ürün hakkında bildiklerinizle karşılaştırın. Pozisyon düzeyinde geçerli olan Yasal Notları ve İzahname (Açıklama) Notlarını kullanın. Daha önce açıklandığı gibi, Pozisyonlar birbirini dışlar. Birden fazla Pozisyona ait Sınıflandırma Numarası aldıysanız, devam etmeden önce biri hariç tüm Pozisyonları eleyin.
Doğru Pozisyona sahip olduğunuzdan emin olduktan sonra, Alt Pozisyon ve Sınıflandırma seviyelerini aynı şekilde doğrulamaya devam edin.
Doğru Sınıflandırma Neden Önemlidir?
Tarife sınıflandırması uluslararası ticarete konu edilen eşyanın sistematik olarak ve aynı şekilde sınıflandırılmasını sağlar. Aynı sınıflandırma sistemini kullanan ülkelerde, dış ticarete konu edilen mallar aynı şekilde sınıflandırılır. Böylece, uluslararası ticarette yer alan tüm kurumların, gümrük idarelerinin ve diğer aktörlerin tek ve ortak bir dille konuşması mümkün olur. Dış ticaret işlemlerinin daha hızlı, daha kolay ve daha öngörülebilir bir şekilde yürütülmesine katkı sağlanır. Ülkeler arasındaki ticaret anlaşmalarının müzakere edilmesinde, yorumlanmasında ve uygulanmasında yaşanabilecek sorunlar azaltılır. Karşılaştırmalı uluslararası ticaret istatistiklerinin tek tip verilerle üretilmesi mümkün hale gelir. Uluslararası ticaretin vergilendirilmesinde, dış ticaret önlemlerinin uygulanmasında ve ticari istatistiklerin doğru olarak kayıt altına alınmasında tarife sınıflandırması kilit bir rol oynar.
Unutmayın! Tarife Pozisyonu sadece rakamlardan oluşan ve ezberlenmesi gereken bir sayı dizisi değildir.
Mustafa Sezen
Gümrük Müşaviri
0 Comments