“Üç yollu musluk (3 way stopcock)” ticari isimli eşyanın sınıflandırılması ile ilgili Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 26.05.2025 tarihli 10999013 sayılı yazısında özetle;
“Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden, “3 yollu musluk (3 way stopcock)” ticari tanımlı medikal eşyanın işlevi itibariyle valf görevi görmesi ve valf içermesi nedeniyle sınıflandırılacağı tarife pozisyonları konusunda tereddütler yaşandığı anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, Türk Gümrük Tarife Cetvelimizin esasını “Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi” oluşturmaktadır. Kısaca Armonize Sistem Sözleşmesi denilen bu sistem Gümrük İşbirliği Konseyi (Dünya Gümrük Örgütü) tarafından hazırlanmış ve üye ülkelerce kabul edilerek uygulamaya geçilmiştir.
Ülkemiz bu sisteme ilişkin sözleşmeyi 22.11.1988 gün ve 1997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10.11.1988 gün ve 305 sayılı Kanun ile 01.01.1989 tarihinden geçerli olmak üzere kabul etmiştir. Bu sözleşme çerçevesinde kurulan Armonize Sistem Komitesi’nin görevleri, söz konusu sözleşmenin 7 nci maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre, Armonize Sistem Komitesinin görevleri kısaca; sistem ile ilgili sorunları halletmek, sistemin tüm üye ülkelerde yeknesak olarak uygulanmasını sağlamak ve bu konuda gereken tedbirleri almaktır.
Her hangi bir Kanun, Tebliğ, Yönetmelik v.s.’nin uygulanmasında çıkabilecek ihtilaflarda ve yorum gerektiren hususlarda; uygulamayı yönlendirecek olan tek merci o Kanunu, Tebliği ve Yönetmeliği çıkaran kurumdur.
Konu bu yönüyle ele alındığında, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini oluşturan ve uygulamayı yönlendiren Gümrük İşbirliği Konseyi (Dünya Gümrük Örgütü) herhangi bir eşyanın sistem içinde sınıflandırılması gereken tarife pozisyonunun tespiti konusunda uzman bir kurumdur.
Dünya Gümrük Örgütünden herhangi bir eşyanın sınıflandırılması gereken tarife pozisyonu konusunda alınmış bir görüş var ise, bu görüş ve kararlara itibar edilmesi, Dünya Gümrük Örgütü karar ve tavsiyeleri doğrultusunda işlem yapan diğer üye ülkelerle ülkemizin uyum içinde olması açısından önem arz etmektedir.
Söz konusu “3 yollu musluk (3 way stopcock)” ticari tanımlı medikal eşyanın 2 adet girişi (kan, serum, ilaç), 1 adet çıkışı (hastaya girişin yapıldığı) bulunan, içinde bulunan valf mekanizması ile ayar yapılabilen, hastanın vücuduna kan, serum, ilaç girişi için infüzyon setlerinde kullanılan medikal bir malzemedir.
Bilindiği üzere Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) (Seri No:4) eki 84.81 tarife pozisyonu açıklama notunda: “Bu pozisyonda yer alan musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri ihazlar borularda, kazanlarda, depolarda, sarnıçlarda ve benzeri diğer kaplarda onların içindeki maddelerin (sıvılar, buharlar ve gaz halindeki maddeler ve kıvamlı sıvılar) ve bazı nadir hallerde de örneğin kum gibi toz halinde katı maddelerin akımını (doldurma, boşaltma, vb. için) düzenlemekte kullanılır. Pozisyon sıvı veya gazın akış hızını veya basıncını düzenlemek için tasarlanmış cihazları kapsar.
Cihazlar akım işini, deliği (vana, disk, bilya, tıpa, iğne ve diyafram, vb.) açmak veya kapamak suretiyle düzenlerler. Bunlar, el ile (anahtar, volan, buton aracılığı ile) veya motor, solenoid, saat hareketi vb. ile veya yay, karşılıklı ağırlık, şamandıralı manivela, termostatik eleman, basınçlı (tazyikli) kapsül gibi bir otomatik cihazlar vasıtasıyla çalıştırılabilir…..Bu pozisyon, valfleri ve vb.ni bir termostatik elemana örneğin bir kılcal tüp (ince boru) aracılığı ile bağlanmış olması halinde de kapsar.” denilmektedir.
Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi Bölüm XVIII 90. Fasıl Notları’nda ise;
“1.- Aşağıda yazılı olanları bu Fasıl kapsamaz:
(g) ……….; vanalar ve diğer muslukçu eşyası (84.81 pozisyonu);…” denilmektedir.
Bu hükümler doğrultusunda, valflerin herhangi bir eşyanın parçası olarak değil, müstakil olarak 84.81 pozisyonunda sınıflandırılması gerektiği, 90. Fasıl kapsamında değerlendirilemeyeceği açıktır.
Konuya ilişkin, Bakanlık Makamının 20.03.2024 günlü 95253650 sayılı Onayı kapsamında, Ticaret Başmüfettişi Defne GÜRSOY tarafından düzenlenen 19.12.2024 günlü 302-B/10 sayılı Sonradan Kontrol Rapor’unda “IV. Değerlendirme ve Sonuç” bölümünde söz konusu eşyayanın sınıflandırılmasına ilişkin “….firmasının 9018.39.00.00.11 GTİP’inden gerçekleştirdiği ‘üç yollu musluk (stopcock)’ ithalatlarına ilişkin yapılacak işlemlerin gerekirse Bakanlığımız Hukuk Müşavirliği’nden de görüş alınmak suretiyle Gümrükler Genel Müdürlüğü’nce değerlendirilmesinin uygun olacağı sonuç ve kanaatine varılmıştır.” denilmektedir.
Ayrıca, söz konusu ihtilafların yargı mercilerine intikal ettiği ve bazı davaların Bakanlığımız aleyhine sonuçlandığına da raporda değinilmiştir.
Bu kapsamda, yaşanan ihtilaflara ilişkin yapılacak savunmalarda uluslararası mevzuat hükümleri ile yukarıda belirtilen izahname ve açıklamaların esas alınması gerektiği hususunda;
Bilgi ve gereğini rica ederim.“
Denilmektedir.
