Sürdürülebilir Kalkınma

Gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin günümüz kuşaklarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir kalkınma modeli olan “sürdürülebilir kalkınma”, 20. yüzyıl sonlarına doğru dünya gündemine girmiş ve 1990’ lı yıllarda imzalanan uluslararası antlaşmalarla küresel bir uygulama planı haline gelmiştir. Sürdürülebilir kalkınma anlayışı, ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişme hedeflerinde ortak paydayı “sürdürülebilirlik” olarak belirlemektedir. Geleceği de sahiplenen bu ortak hedef, herkesin temel ihtiyaçları ile daha iyi bir hayata ilişkin beklentilerinin karşılanmasına imkân vermeye yöneliktir. Çevre ile sosyoekonomik gelişme arasındaki ilişkileri iyi kurgulanmamış bir kalkınma stratejisinin uygulanması, şu anki ihtiyaçları karşılayabilir ancak insanların gelecekteki temel ihtiyaçlarının karşılanmasını tehlikeye sokabilir. Çünkü büyümenin hangi sınırdan sonra çevresel felaketlere yol açacağı kesin değildir ve çevresel bozulma çoğu zaman geri döndürülemez niteliktedir. Bu nedenle, ekonomik ve sosyal yapı ile çevre etkileşiminin bütüncül bir şekilde değerlendirilerek bugünkü ve gelecekteki nesillerin kalkınmanın getirdiği fırsatlardan hakkaniyetli bir şekilde yararlanmasının sağlanması, sürdürülebilir kalkınmanın temel felsefesini oluşturmaktadır. Geçmiş deneyimler bu yaklaşımın önemini daha iyi vurgulamaktadır.

Sürüdürülebilir Kalkınmayla ilgili her birey ve her kuruluşa mutlaka bir takım görevler düşüyor. Bu bağlamda, Dünya Gümrük Örgütü ve Üyeleri tarafından Sürdürülebilir Kalkınmada Gümrüklerin Rolü ve katkıları belirlenerek yayımlanmıştır. Ben de bu makalemde kısaca, Gümrüklerin Sürdürülebilir Kalkınma hedeflerine olan katkılarından bahsetmek istiyorum.

Sürdürülebilir Kalkınmada Gümrüklerin Rolü​

Devletlerin kuruluşuyla birlikte; insanoğlunun gerek güvenlik sebebiyle, gerekse de kendi ülkesiyle diğer ülkeler arasındaki ticarete konu emtia hareketlerini hakimiyetine alma isteği neticesinde, ülkesini çevreleyen sınırların belirlenmesi ve sınır hareketlerinin kontrol altında tutulması gerekliliği gündeme gelmiştir.​

Bu bağlamda; ülke güvenliği açısından sınır kontrollerinin idari bir otorite tarafından gerçekleştirilmesi, bununla birlikte dolaşıma konu eşyanın da sınır geçişlerinde gerek güvenilirliğinin kontrolü, gerekse söz konusu eşya üzerinden alınması gerekli verginin tahsilinin sağlanması amacıyla gümrük idareleri oluşturulmuştur.​

Bir ülkenin diğer dünya ülkelerine karşı egemenlik haklarının tescil edildiği en önemli noktalar olan ve bu itibarla da devletlerin olmazsa olmaz kurumlarının başında gelen gümrük idarelerinin, oluşumu oldukça eskiye dayanmaktadır.​

Gümrüklerin klasik rolü, malların hareketini kontrol ederek, devletin çıkarlarını güvence altına almak ve gelir tahsilatını korumaktır. Temel amaçları ise, malların sınır ötesi dolaşımı için geçerli olan devlet politikaları ve yasalarına uyumu sağlamak, kaçakçılıkla mücadele etmek ve meşru ticaretin kolaylaştırılmasını sağlarken, sınırları güvence altına almak olmuştur.

Gümrükler piyasalara erişimde hayati bir rol üstleniyor. Çünkü, ticaretin dünyanın en ücra köşelerine bile uğrayan yolu, her sınırda, mutlaka gümrüklerden geçiyor. Gümrükler, yerel ticaretin uluslararası ticarete açıldığı kapılardır. Buralarda, basit bir eşya giriş çıkışından çok öte, fevkalade önemli ekonomik ve politik sonuçları olan küresel bir süreç sevk ve idare ediliyor.

Günümüzde Dünya Gümrük Örgütü ve Üyeleri, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminde  belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefine ulaşmada Gümrüklerin Rolünü ve katkısını değerlendiriyorlar.

Aşağıda, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmada gümrüklerin hangi rolleri üstlendiği ve nasıl katkıda bulunduğu yer almaktadır. 

 

Yoksulluğa Son

Yoksulluğun tüm biçimlerini her yerde sona erdirmek

 

Açlığa Son, Sağlıklı Yaşam, Temiz Su, Erişilebilir Enerji ve İklim Eylemi

Açlığı bitirmek, gıda güvenliğine ve iyi beslenmeye ulaşmak ve sürdürülebilir tarımı desteklemek. Sağlıklı ve kaliteli yaşamı her yaşta güvence altına almak. Herkes için erişilebilir su ve atık su hizmetlerini ve sürdürülebilir su yönetimini güvence altına almak. Herkes için karşılanabilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi sağlamak. İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acilen eyleme geçmek

 

Nitelikli Eğitim

Kapsayıcı ve hakkaniyete dayanan nitelikli eğitimi sağlamak ve herkes için yaşam boyu öğrenim fırsatlarını teşvik etmek

 

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Eşitsizliklerin Azaltılması

Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve tüm kadınlar ile kız çocuklarını güçlendirmek, Ülkeler içinde ve arasında eşitsizlikleri azaltmak

 

İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme

İstikrarlı, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi, tam ve üretken istihdamı ve herkes için insana yakışır işleri desteklemek

 

Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

Dayanıklı altyapılar tesis etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmeyi desteklemek ve yenilikçiliği güçlendirmek

 

Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

Şehirleri ve insan yerleşimlerini kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılmak

 

Sorumlu Üretim ve Tüketim

Sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarını sağlamak

 

Sudaki Yaşam ve Karasal Yaşam

Sürdürülebilir kalkınma için okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumak ve sürdürülebilir kullanmak. Karasal ekosistemleri korumak, iyileştirmek ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek; sürdürülebilir orman yönetimini sağlamak; çölleşme ile mücadele etmek; arazi bozunumunu durdurmak ve tersine çevirmek; biyolojik çeşitlilik kaybını engellemek

 

Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar

Sürdürülebilir kalkınma için barışçıl ve kapsayıcı toplumlar tesis etmek, herkes için adalete erişimi sağlamak ve her düzeyde etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar oluşturmak

 

Amaçlar için Ortaklıklar

Uygulama araçlarını güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma için küresel ortaklığı canlandırmak

 

Kaynaklar: https://turkey.un.org/tr/sdgs

http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/#top

http://www.wcoomd.org/en/topics/key-issues/customs-in-support-of-sdgs.aspx